Charles Leadbeater: We-Think. Voorwoord door mij :-)

Enorm trots was ik toen ik door SDU gevraagd werd om het voorwoord van de Nederlandse Vertaling van Charles Leadbeater’s boek We Think te schrijven. Ik heb er ook eigenlijk verder weinig aan toe te voegen. Het is een knalgoed boek, klaar. En het ligt NU in de Nederlandse winkels. En de rest staat hieronder, in mijn voorwoord:

‘Als jij en ik beiden een dollar hebben, en we ruilen, hebben we allebei nog steeds één dollar. Als jij en ik allebei een idee hebben, en we ruilen, hebben we allebei twee ideeën.’ Auteur onbekend*

In een notendop is dat de boodschap van Charles Leadbeater in We-think: delen is vermenigvuldigen. Hij beschrijft creativiteit, massa-innovatie en samenwerking over de muren van organisaties en afdelingen heen. Dit kun je een utopisch beeld noemen, maar wat mij betreft beschrijft hij niets anders dan een werkelijkheid. Een werkelijkheid waarin mensen die iets willen, gemakkelijker dan ooit een beroep kunnen doen op de kracht van velen. Een werkelijkheid waarin het niet meer nodig is om ideeën te bevriezen in formele hiërarchieën, maar waarin je sneller en gemakkelijker dan voorheen mensen mobiliseert om bij te dragen aan een gezamenlijk doel.

We leven in een wereld die draait om informatie en netwerken. Maar staan we op het punt om ten onder te gaan aan informatieoverdaad en massa’s vluchtige online-‘vrienden’, of weten we de collectieve intelligentie en verbindingen zo te mobiliseren en organiseren dat ze een stuwende kracht (blijven) vormen? Hoewel ik dagelijks te maken heb met mensen die zuchten onder een te volle inbox en die er niet aan moeten denken zich te moeten verdiepen in fenomenen als RSS, blogs, wiki’s, twitter en LinkedIn, zie ik steeds meer voorbeelden die aantonen dat het wél goed mogelijk is om gebruik te maken van al die informatie en verbindingen, door We-think als filter te gebruiken.

Juist in deze genetwerkte informatiesamenleving weten mensen elkaar nog maar moeilijk te vinden. Het aantal “kennissen” is fors toegenomen, maar het is bijna onmogelijk om van al die kennissen te weten wat hun passies en talenten zijn. Managers weten niet wat hun medewerkers allemaal kunnen en weten, collega’s weten niet dat ze van elkaars kennis kunnen profiteren, overal wordt het wiel opnieuw uitgevonden en lekt de kennis in grote stromen weg. Zelfstandigen ploeteren in hun eentje met hun idee en maatschappelijke organisaties werken massaal langs elkaar heen. Voor elke wens moeten volgens sommigen nog steeds complexe, dure ICT-systemen worden gebouwd, die lang op zich laten wachten en bij ingebruikname al verouderd zijn.

Tegelijkertijd zie ik binnen organisaties en netwerken slimme mensen gebruikmaken van Web 2.0-technologie die gratis en in een uurtje in gebruik genomen is. Ze knopen houtje-touwtje een wiki, blog en microbloggingdienst aan elkaar, vormen een groep op LinkedIn, of nemen een Ning-community in gebruik en gaan gewoon hun gang. Ze organiseren zichzelf en lossen problemen op. Ze wisselen vrijelijk kennis en ervaring uit, ontmoeten elkaar, leren van elkaar en bouwen als vanzelf aan een goed geborgde informatiebron. Delen is vermenigvuldigen.

Leadbeater beschrijft deze processen, geeft tal van beelden en benoemt succes- en faalfactoren. We-think ontstaat wanneer onafhankelijke individuen in groepen met grote diversiteit effectief samenwerken. Het draait om de juiste mix van participatie en samenwerking, diversiteit en gedeelde waarden, onafhankelijkheid en gemeenschapszin. Van die mix is geen recept te geven en volgens mij komt dat recept er ook niet. Maar er is wel een ingrediëntenlijst en Leadbeater beschrijft deze in zijn boek.

Wat mij daarnaast aan dit boek bijzonder aanspreekt en wat het ook onderscheidt van zijn bloedbroeders (Wikinomics, The Long Tail, The Cluetrain Manifesto), is dat Leadbeater de ontwikkelingen in een breder kader zet. Hij beschrijft historische waarden als gemeenschapszin, solidariteit en vertrouwen. Waarden die vroeger de smeerolie van de samenleving waren. Leadbeater laat zien dat oude waarden terugkeren als voedingsbodem van succesvolle creatieve groepsprocessen. ‘Radicaal oud denken’: het nieuwe blijkt veel ouder dan we dachten. Interessant om te zien dat deze Web 2.0-‘nieuwlichterij’ dus wortelt in oude tradities. Hij beschrijft de impact van We-think op politiek en sociale structuren, op de publieke sector, wetenschap en de economie. Hij sluit daarbij gelukkig niet zijn ogen voor de mogelijke negatieve gevolgen.

Gaat straks de hele wereld aan de We-think? Vast niet. Is het van toepassing op alle economische en maatschappelijke sectoren? Waarschijnlijk niet. Is het de oplossing voor alle problemen in de wereld, van het uitputten van energiebronnen tot de ongelijke verdeling van macht en geld? Niet op korte termijn. Maar als deze ontwikkeling beklijft en steeds meer mensen zich verenigen rond een passie of probleem, zichzelf organiseren voor een oplossing, dan is er in ieder geval iets positiefs in gang gezet. Een optimistisch, hoopvol boek. ‘Pessimisten hebben gelijk, optimisten hebben succes.’*

• Dit citaat trof ik aan op de website van managementdenker André Meiresonne.
• Ook van dit citaat kan ik de bron niet herleiden. Ik trof het aan in een weblog

Pyter Wagenaar van Taalwerkplaats redigeerde dit.

Disclosure: de links naar boeken op managementboek.nl zijn voorzien van een “affiliate link”. Dat betekent dat ik van per aanschaf via zo’n link een paar cent krijg. Al gauw genoeg om een keer per jaar een kopje koffie van te drinken :-D Wil je dat liever niet, dan haal je in het adres het laatste stuk (vanaf het vraagteken) weg, enter en je bent op een ‘schone’ pagina. Of je bestelt het boek bij Bruna.

24 november 2009: aanvulling. Na mijn oproep op Twitter of iemand het voorwoord in het Engels wilde vertalen is dit het resultaat: Translation in English (pdf) met grote dank aan Tim Bruls!